قطب; یگانه زمان

نوشته ای کوتاه در باره دراویش و صوفیه

این روز ها به سبب  ناآرامی ها در تهران که به دراویش نسبت داده می شود , جا دارد که مختصری در باره آنها نوشته شود. شناخت کافی از سلوک دراویش نیاز به آگاهی از تاریخ آنها دارد. در نزد عارف و صوفی عشق مقدم بر عقل است  و در کشف حقیقت بر ذوق اشراق بیشتر اعتماد دارند تا بر عقل و استدلال.

دکتر عبدالحسین زرین کوب کتابی ارزشمند بنام ارزش میراث صوفیه نوشته است. این کتاب تحقیقی است درباره صوفیه و دراویش  که  تا کنون چهارده بار چاپ شده است.

عرفان تاریخ چند هزار ساله دارد و بعضی منشا آن را آیین  اشو زرتشت می دانند. در هر حال بزرگان صوفیه مانند حلاج ، بایزید بسطامی و ابراهیم ادهم که هر سه ریشه ایرانی و زرتشتی دارند.

تفکر صوفیه و عرفان به پیشرفت شعر و ادبیات ایرانی کمک شایانی کرد. غزل و قصیده ایرانی واقعا در بیان عشق و احساس بی نظیر است. کمی قدم زدن در گلزار ادب ایران آدمی را معطر می کند.

دراویش اعتقاد دارند که ولی مقدم بر نبی و اولیا مقدم بر انبیا هستند.

تعداد اولیا به عقیده بعضی صوفیه در هر عصر سیصد و پنجاه و شش کس است. سلسله مراتب ایشان این چنین است. سیصد تنان، چهل تنان، هفت تنان، پنج تنان، سه تنان و یک تن. این یکی قطب است که به باور صوفیه عالم یه وجود او می گردد و او قطب عالم است.

عشق امریست مبتنی بر جذبه و مکاشفه، و در آن حال که این عشق استیلا دارد عاشق دیگر مالک خویش نیست بلکه تعلق به معشوق دارد.